1. MÓSEBÓK

Áður en við förum lengra í textanum, skulum við líta á nokkur höfuðatriði, sem fram eru komin.

Takið fyrst eftir eintölunni í upphafinu: Drottinn birtist Abraham o.s. frv. Síðan sjáum við í næstu málsgrein, að mennirnir eru þrír, sem stóðu gagnvart honum.

Abraham ávarpar þá fyrst með orðunum: Herra minn! Það eru ávarpsorð í eintölu. Í framhaldi af því talar Abraham við Herrann í fleirtölu, sem þrjá menn. og þeir svara allir á sömu lund. Takið eftir því, að þetta kemur oftar fyrir í þessari frásögn.

Samkvæmt fyrsta orðinu í þessari frásögn, er þetta Dottinn sjálfur, sem birtist Abraham, en líka eða samtímis í þremur persónum og Abraham gerir sér það ljóst, að þessar þrjár persónur eru eitt, sjálfur Drottinn, sá sami sem kallaði hann úr föðurgarði til að fara út í óvissuna til lands, sem Drottinn lofaði að vísa honum á.

Þegar hér er komið sögu, er Abraham búinn að fá orð Guðs um að hann gefi honum allt Kanaansland. Við sjáum líka á ávarpi Abrahams, að hann gerir sér greinfyrir, að þessir þrír menn eru Drottinn sjálfur, ^{[Aths. 6-1]} því hann ávarpar þá með orðunum: Herra minn, hafi ég fundið náð í augum þínum, þá gakk eigi framhjá þjóni þínum. (3.v.)

Í 4.-5. versi talar Abraham í fleirtölu við þessa þriggja manna einingu. Í 9. versinu virðast allir komumenn spyrja einum rómi eftir Söru, konu Abrahams, en spádómsorðin, sem á eftir koma, koma frá Drottni, sem einni persónu.

Við skulum því velta fyrir okkur þessu vandamáli, áður en við förum lengra í skýringu textans að öðru leyti.

Frá upphafi hefur Drottinn Guð verið bæði þrennur og einn. Í dýrðinni skapar Guð allt með mætti orðs síns, eins og Jóhannes guðspjallamaður kemst að orði í upphafi guðspjallsins, þar sem hann notar gríska orðið Logos, sem merkir orð, fyrirskipun, boðskap, til að tákna þá persónu Guðs, sem var hjá honum í upphafi, og allt er skapað fyrir:

Í upphafi var Orðið, og Orðið var hjá Guði, og Orðið var Guð. Hann var í upphafi hjá Guði.

Síðar í þessu þætti segir:

Enginn hefur nokkurn tíma séð Guð. Sonurinn eini, GUÐ, sem er í faðmi föðurins, hann hefir birt hann. (Jóh. 1:1-2,18).

Í öðru versi í fyrsta kapítula Biblíunnar er minnst á heilagan anda, sem Anda Guðs. Þar stendur orðrétt: ...og andi Guðs sveif yfir vötnunum.

Heilagur andi er til fyrir allt upphaf eins og skaparinn, en sonurinn, sem síðar fæddist sem Jesú-barnið, fæddist af föðurnum fyrir allt upphaf.

Jesús fyrirskipaði að skíra til þessarar guðlegu þrenningar: Skírið þá í nafni föður, sonar og heilags anda.(Matt. 28:19)

Í frásögninni um Abraham, sem við erum að lesa, birtast honum fyrst allar þrjár persónur Guðs^{[Aths. 6-2]}, og þó eins og ein væri, því það er Drottinn sem birtist honum. Það skín í gegn íöllum þessum kapítula.

En höldum nú áfram með sjálfa frásögnina:

Abraham keppist við að undirbúa matarveislu fyrir gestina og Sara er líka upptekin að undirbúa matinn fyrir þá inni í sínu tjaldi.

Síðan opinberar Drottinn leyndarmálið:

Lítum nú á næstu málsgrein:

Af þessum þremur mönnum fara tveir í burtu. Þeir eru í augum Abrahams sendiboðar Guðs og jafnframt persónugervingar persónu Guðs. ^{[Aths. 6-3]} En einn verður eftir, þ. e. sá sem Abraham reynir að semjavið, er nú nefndur Drottinn, en þeir sem fóru eru nú í þessum þætti nefndir mennirnir (22.v.), en strax í næsta þætti þessarar frásögu eru þeir mefndir "englarnir".

Þetta virðist vera flókið, en orðið engill merkir sendiboði og getur hvort heldur sem er verið engill eða maður. Jesús var líka sendiboði Guðs hér á jörð, sem Guðssonurinn.

Þessi samningslota milli Drottins og Abrahams gefur okkur margvíslegar upplýsingar um hugsanahátt Gyðingaþjóðarinnar um Guð. Frásagan sýnir líka hjartalag Abrahams, sem að vísu hefur fyrst og fremst í huga Lot bróðurson sinn og fjölskyldu hans í von um að einhver hópur manna fylgi honum að málum. Hann vill að sem flestir bjargist. Þið kannist við þetta hugarfar? Þetta er hugarfar kristniboðans í dag og kristniboðsvina. Fyrirbænastarf Abrahams í þessari sögu er til fyrirmyndar.

Þáttur Drottins í þessari sögu er mótaður af hugsunarhætti þjóðarinnar, sem söguna hefur varðveitt í munnmælum, þar til hún er rituð löngu seinna, sennilega á dögum Móse.

Hafið þið ekki fundið hjá ykkur tilhneiginguna að reyna að fá Guð á ykkar sveif í áhugamálum ykkar, þegar þið vitið að þau eru jákvæð og í anda Drottins, eins og við sjáum hjá Abraham í þessari sögu? Það er sterkur þáttur í bænalífi margra manna og getur verið mjög jákvæður -- og nauðsynlegur, því bænin hefur áhrif og mikinn kraft, sé hún beðin í auðmýkt og af sannfæringu -- um kraft Guðs og vilja til að bænheyra og um hjálp öðrum til handa.

Það kemur í ljós í næsta kapítula, að spillingin var svo alger í borgunum, að engu varð bjargað nema þeim, sem elskuðu Guð.