1. Mósebók

Við höfum nú lesið hvað Jakob sagði við konur sínar, þar sem hann minnir þær á, hvernig faðir þeirra hafði tíu sinnum breytt kupsamningnum við hann. Hann minnir þær líka á, að augljóst sé, að faðir þeirra beri þungan hug til hans. Nú segir hann konum sínum, að engill Guðs hafið talað við sig í draumi:

Svar systranna er mjög athyglisvert:

Versin 17-18 segja frá brottför Jakobs með börn sín og konur, en í v. 19-20 er sagt frá því, sem hlýtur að hafa gerst áður en þau lögðu af stað, þ.e. [að Rakel hafi stolið] húsguðunum og falið þau.

Á þessu sjáum við, að skurðgoðadýrkun hefur verið á heimili föður þeirra, og þær hafa saknað þeirrar dýrkunar í búskapnum með Jakob, sem trúði á Guð föður síns og afa, þann sama Guð sem við trúum á.

Laban veit ekkert um flótta þeirra fyrr en þau eru öll farin með hina miklu sauðahjörð, sem Jakob hafði aflað sér. Þegar Laban kemst að flótta þeirra, saknar hann fyrst húsguðanna og þegar hann nær þeim, gerir hann fyrst og fremst leit að þeim, en [Rakel] tekst að fela þau.

Hér grípur Guð inn í og segir við Laban í draumi:

Nú lætur Laban sér nægja að átelja Jakob fyrir að blekkja sig og fara burt með dætur sínar og börn þeirra, en getur þess að lokum, að Guð hafi aðvarað sig að mæla ekkert styggðarorð við hann.

Jakob svarar og afsakar sig með því að hann hafi verið hræddur um að hann tæki frá honum konurnar, en hann vissi ekki að [Rakel] hafði rænt húsguðunum frá föður þeirra.

Laban fann ekki húsguðina, þótt hann leitaði vandlega í tjöldunum. En Rakel sat á húsguðunum í söðlum sínum á baki úlfaldana og taldi sig ekki geta farið af baki þar sem illa stæði á fyrir henni sem konu. Hér bjargar hún sér með lygi.

Nú reiddist Jakob og sagði það sem honum bjó í brjósti um viðskipti sín við Laban.

Laban mun hafa séð, að Jakob hafði rétt fyrir sér og var þess líka minnugur, sem Drottinn hafði birt honum í daumi. Það sjáum við í næsta kafla.

Laban telur sig eiga bæði dæturnar (sem hann hafði "selt Jakobi") og börn þeirra, en þorir ekki að standa fast á því og býður Jakobi, að þeir geri með sér sáttmála. Þeir undirbúa sáttmálsgerðina með því að gera grjótvörðu, sem á að minna á sáttmála þeirra. Þar sættast þeir og Jakob slátrar fórnardýrum á fjallinu og býður frændum sínum til máltíðar, og þeir mötuðust og voru á fjallinu alla nóttina.

Laban reis árla næsta morgun kyssti sonu sína og dætur að skilnaði og blessaði þau. Því næst hélt Laban af stað og hvarf aftur heim til sín.

Þessi tvö vers virðast vera eins og spádómur um það, sem nú kemur til með að mæta Jakob á ferðum hans í næsta þætti, þar sem hann virðist vera í herbúðum Guðs, en þar þarf Jakob að glíma við óttann við að mæta bróður sínum og glíma við Guð á sinn hátt.

Ég býst við, að ýmsir vilji líta á þessa orðsendingu sem blekkingu, til þess að mýkja hug bróðurins, en framhaldiðbendir aftur á móti til þess, að einlægur vilji sé hjá Jakobað ná sættum við bróður sinn. Þótt hann í þessari orðsendinguauðmýki sig sem þjón bróður síns, er þeim báðum það ljóst, aðsú blessum, sem Jakob fékk hjá föður þeirra verður ekki rofin: Jakob hlaut af föður sínum forystuhlutverk ættarinnar.

Hvað gerir Jakob, þegar hann er að gera þessar varúðarráðstafanir?
Hann biður til Guðs í auðmýkt og einlægni.

Glöggir menn munu sjálfsagt gera athugasemd við þessa bæn: Var ekki Guð búinnn að heita Jakob blessun og vernd, einsog fram kemur í bæninni?

Jú, vissulega. En líttu í eigin barm. Hverju er Drottinn búinn að lofa þér í samfélaginu við Jesú Krist? Sagði hann ekki:

Sjá, ég er með yður alla daga allt til enda veraldar? (Mt. 28:20)

Efast þú um, að hann sé með þér, þegar allt virðist vonlaust? Treystir þú öllum fyrirheitum Guðs í Biblíunni? Jakob minnti Guð á fyrirheitin, loforð Guðs. Það mátt þú líka gera í þínum erfiðleikum.

[Þetta þarf ekki sérstakra skýringa við.]

Þessi frásögn sem við lásum hefur fyrst og fremst táknrænt gildi, en lýsir hvernig andleg barátta getur komið niður á líkama mannsins. Ég býst við því, að þeir, sem hafa háð mikla andlega baráttu í samskiptum við Guðm beri þess merki á líkama sínum á einn eða annan hátt.

Glímuna við Guð þekkja margir, einkum á vakningatímum og eins, þegar barist er við mikil vandamál frammi fyrir Guði, eins og Jakob hefur gert þessa nótt.

Þekkir þú þessa baráttu í þínu lífi? Hefur þú aldrei "glímt við Guð"? Margir gera það grátandi.

Jakob vildi ekki sleppa þeim sem við hann glímdi, þrátt fyrir mikla baráttu alla nóttina. En það var ekki bara Jakob,sem glímdi við Guð, heldur var Guð að glíma við Jakob. Guð þurfti að móta hann eftir sínum vilja. Slíkt gerist aðallega á erfiðleika- og baráttustundum. Ég býst við að þú þekkir það af eigin reynslu, ef þú átt lifandi samfélag við Guð.

Jakob þráði blessun Guðs. Gerir þú það ekki líka? Lokaorð hans voru því:

Ég sleppi þér ekki nema þú blessir mig.

Nú er það Guð, sem spyr hann að heiti í þeim tilgangi að gefa honum nýtt nafn í samræmi við þá blessun sem Guð veitir honum með blessun sinni. Það heiti er Ísrael, sem merkir: Sá sem berst með Guði, eða Barátta Guðs.

Jakob gefur staðnum nafnið Peníel eða Penúel, sem merkir Auglit Guðs. Það var trú Ísraelsmanna, að enginn gæti séð Guð og haldið lífi, en nú hafði það gerst, (Jakob) Ísrael til blessunar. Helta Jakobs mun líka hafa verið sýnileg, því Ísraelsmenn hafa þá matarvenju enn í dag, að eta ekki sinina, sem er ofaná augnakarlinum á kjötinu, sem þeir neyta.