Rómverjabréfið

Hér notar Páll hina róttækustu samlíkingu á þeirri byltingu, sem fólgin er í því að frelsast fyrir trú á Jesú Krist. Hinn frelsaði maður er í raun og veru nýr maður. Fyrra líf hans, þ.e. það líf sem hann lifði fyrir frelsunina, var í raun dauði sem nú hefur verið greftraður, til þess að maðurinn lifi nýju lífi með og í Kristi Jesú.

Það kemur í ljós í 6. versinu, að þetta er ekki sársaukalaust fyrir einstaklinginn.

Páll útilokar ekki, að hinn frelsaði maður geti fallið fyrir freistingum og fallið þar með í synd, en hann á ekki að geta þjónað syndinni sem lifandi trúaður maður -- lifað til lengdar í synd. Trúaður, kristinn maður á vakandi samvisku, sem lætur hann ekki í friði í syndinni. Hlýði maðurinn ekki samvisku sinni, er hætt við að hann falli frá trúnni. Heilbrigð samviska er oft talin vera rödd Guðs í hjarta mannsins.

En samviskusemin getur líka orðið sjúkleg. Það er samviskusemi sem getur valdið öðrum skaða, sérstaklega andlegum skaða. Það á kristinn maður að forðast. Trúaður maður þráir að lifa sem nánast í samfélaginu við Jesú Krist.

Hér er átt við daglegt líf -- að lifa með Jesú hvern dag. Sá maður sem lifir þannig með honum, er alltaf meira og minna með hugann hjá Jesú. Jesús er mælikvarði hans í öllu daglegu lífi.

Trúarlífið er líka barátta við syndugt mannseðli, sem býr í hinum náttúrlega manni í okkur. Á það bendir Páll í næstu þremur versum:

Þær girndir sem hér er átt við eru ríkjandi girndir til syndar. Það gæti verið fjárgirnd, þ.e. auðsöfnum, ágirnd, hefnigirnd. Um kynferðislegar girndir gildir hið sama. Þær mega ekki heldur vera okkur að ranglætisvopnum, þ. e. ekki að misnota þær okkur né öðrum til skaða og láta þær ekki drottna yfir okkur, heldur að keppa eftir að drottna yfir þeim.

Það er auðséð á næsta versi, að hið eðlilega, kristna trúarlíf, sem Páll er búinn að lýsa, hefur verið rangtúlkað á þann hátt, að það sé allt í lagi að syndga, því að trúaður maður eigi alltaf aðgang að fyrirgefningunni.

Því mótmælir Páll:

Þessu er rækilega svarað í næsta versi:

Við sem erum kristin, viljum vera þjónar til réttlætis, þjónar Jesú Krists, eftir að við höfum gefist Jesú.

Í 22. versinu er sagt hvað það er að komast til trúar:

Niðurstaðar er svo birt í síðasta versinu í þessum þætti:

Hér notar Páll hin viðurkenndu lög Gyðinganna um hjónabandið og skyldur konunnar gagnvart Guði og mönnum sem eign eiginmannsins, til þess að sýna skiljanlega hliðstæðu við andstæðuna milli þess að vera undir lögmáli til dauða annars vegar og að vera undir náð til lífs hins vegar. Þetta sjónarmið viðvíkjandi stöðu konunnar var viðurkennt hjá öllum Gyðingum. Þetta óumdeilanlega sjónarmið samtíðarmanna sinna notar Páll til að skýra hvað það felur í sér gagnvart lögmálinu að gefast Jesú.

Á sama hátt og konan var laus undan hjónabandsskyldu lögmálsins, þegar maður hennar dó og mátti giftast öðrum -- eins var sá maður laus undan lögmálinu og bölvun lögmálsins eftir að hafa gefist honum og að hafa verið helgaður Jesú Kristi í heilagri skírn.

Þetta má segja með öðrum orðum: Sá sem er helgaður Jesú Kristi í skírninni og með vaxandi þroska helgar honum líf sitt og gefst honum t. d. sem andlega þroskaður unglingur, -- hann er laus undan lögmálinu á sama hátt og kona er laus undan hjónabandsskyldum gagnvart eiginmanni sem dáinn er og hefur fullan rétt til að verða kona annars manns.

Lögmálið var aldrei ætlað til að frelsa manninn, heldur til að sýna honum sekt sína gagnvart Guði, -- en ekki til frelsunar. Á það bendir Páll í næsta versi:

Lögmálsþrælkunin leiðir aldrei til lífs með Guði, heldur til andlegs dauða, en lífið með Guði leiðir til þess að hinn trúaði þráir að breyta eftir Guðs vilja og reynir það eftir megni.

[6. versið er lausnarorð fyrir þann sem hefur verið að þræla undir lögmálinu: Þar sem við erum dáin lögmálinu, þurfum við ekki lengur að þjóna því. Það er það sama og að þjóna í fyrnsku bókstafs, þ. e. í þjónkun við lögmálið. Þjónum heldur í nýjungunni, sem felst í hinu nýja lífi, sem gefið er fyrir Heilagan anda, sem Guð endurnýjar í okkur dag hvern. -- BBJ]

Boðorðið leiddi ekki til eðlilegs kærleikssamfélags við Guð, heldur til andlegs niðurbrots, -- andlegs dauða. En það veitti vitneskju um hvað er synd og upplýsingar um heilagleika Guðs.

Boðorðin tíu eru hinn sígildi hluti lögmálsins ásamt kærleiksboðorðinu. Þau segja: Elska skaltu, eða þú skalt! Tvö síðustu boðorðin segja einmitt: Þú skalt ekki girnast. Í þessum boðorðum kemur í ljós, að þar er átt við eigingirnina og drottnunargirnina í tengslum við kynferðislega ^{[Aths 1]}girnd: Þú skalt ekki girnast konu náunga þíns, þjón, þernu (ambátt) o.s. frv.

Hér er Páll að skýra megintilgang og niðurstöðu lögmálsins og boðorðanna gagnvart hinum náttúrlega manni og að hinn frelsaði maður hefur ekki losnað við sitt náttúrlega manneðli.

Hér hefur Páll gert grein fyrir neikvæðu boðorðunum sem segja: Þú skalt ekki. Nú fer Páll að lýsa baráttu og falli hins náttúrlega manns með syndugu eðli, sem maðurinn stríðir við, þrátt fyrir það að hann hafi hlotið einnig guðlegt eðli í skírn og helgun. og tekur sjálfan sig sem dæmi:

Hér játar Páll, að í honum búi syndugt mannseðli, sem dæmir hann sem trúaðan mann og honum líður illa yfir. Út frá því sér hann jákvæða hlið lögmálsins:

Með orðunum Í holdi mínu á Páll við hið mannlega, synduga eðli, sem allir menn hafa, líka hinir trúuðu.

En trúaðir og vandaðir menn berjast gegn því að framkvæma það illa, sem býr í holdinu -- í syndugum hugarfylgsnum. Það kallast hér baráttan milli holdsins og andans, sem Páll er hér að lýsa. Hér lýsir hann einmitt baráttunni sem býr í hjarta hans gagnvart ýmsum freistingum í hugsunum og jafnvel í tali, en segir ekkert hér um niðurstöðuna um baráttuna við syndaeðlið. Þessa baráttu þekkjum við sálfsagt öll sömul.

Á þessu sjáum við hve sjálfsgagnrýninn Páll var. Hann hafði djörfung til að játa, að auk hins guðlega eðlis byggi í honum syndugt, mannlegt eðli.

Gætum þess að falla ekki í þá gryfju að halda -- og halda því fram, að frelsaður maður sé hættur að syndga í huga og hjarta og geti þannig orðið al-heilagur, sem er auðvitað það sem við í hjarta okkar keppum að.

Ýmsir hafa hneykslast á þessari játningu Páls, því að til eru menn innan safnaðar, sem halda því fram, að frelsaður maður geti algerlega hætt að syndga og þeir séu hættir að syndga. Fyrir mörgum árum heyrði ég forstöðumann hvítasunnusafnaðar halda því fram, að helgaður maður sé alveg hættur að syndga og leit hann því niður á Pál postula fyrir játningu sína í þessum kapítula. Samkvæmt þeirri fullyrðingu var Páll ekki nógu kristinn.

En hér sáum við hvað Páll er sannur, kristinn maður og hreinskilinn. Þannig á kristinn maður að vera.

Jesús er frelsari syndara. Með þeirri trúarfullvissu lýkur Páll þessari játninu sinni með lofgjörð:

Þetta er hlutskipti allra kristinna manna, því enginn maður lifir algerlega syndlausu lífi eða vanræki ekki eitt hvaðsem hann hefði átt að gera sem kristinn maður, -- hversu helgaður sem hann er.

Undirstrikuðu orðin ^{[Aths. 6-2]}eru sannkölluð lausnarorð, bæði fyrir mig og þig. Þegar þú hefur gefið Jesú hjarta þitt og hefur tekið þá ákvörðun að fylgja honum í einlægni, ert þú frelsað Guðs barn. Þá er ekki nein fyrirdæming í vændum fyrir þig, heldur nýtt, dásamlegt líf í Jesú Kristi sem persónulegs frelsara, sem býr í hjarta þínu og leiðir þig það sem þú leyfir honum að leiða þig. Hamingja þín verður því meiri sem hann fær meira og meira að lifa í þér og stjórna þér.

Hyggja holdsins er m.a. auðsöfnun, nautnafíkn og guðlaus skemmtanafíkn.

Slík trú er gjöf frá Guði og hún veldur þeirri hugarfarsbreytingu, sem hefur verið nefnd hyggja andans. Þeirri hugarfarsbreytingu fylgir líf og innri friður, þ. e. líf í Jesú Kristi, fullvissa um að mega tileinka sér það sem hann gerði fyrir syndarann, -- fyrir mig og þig -- og í hjartanu friður, sem er æðri öllum skilningi.

Sá sem er í Kristi Jesú á þennan frið,-- því að Jesús er hans dásamlegi friður, sem hann finnur í hjarta sínu frammi fyrir Guði, og er líka friður hans, þótt hann finni það ekki alltaf jafn sterkt,-- hafi hann gefist Jesú.

Þetta er ekki eingöngu skynjunaratriði eðatilfinningarmál, heldur trúarfullvissa byggð á Gðs orði. Í Efes. 2:13-14 stendur:

Nú þar á móti eruð þér, sem eitt sinn voruð fjarlægir, nálægir orðnir í Kristi fyrir blóð hans, því að hann er vor friður.

Hið einlæga samfélag við Jesú sem persónulegan frelsara er trygging fyrir því að eiga frið hans, þótt við séum ekki tilfinningalega í skýjunum.

Slíkur friður finnst, þegar samfélagið er nánast og einlægast. Því lýsir Páll í Filippíbréfinu 4:7:

Og friður Guðs , sem er æðri öllum skilningi, mun varðveita hjörtu yðar og hugsanir yðar í Kristi Jesú.

Ef Kristur er í yður, þá er líkaminn að sönnu dauður vegna syndarinnar, en andinn veitir líf vegna ráttlætisins. (10.v.)

Heilagur andi veitir líf - lífið í Kristi Jesú, sem er hin lifandi trú, vegna réttlætisins sem Jesús átti sem maður fram yfir dauðann á krossinum og veitir það líf hverjum sem á hann trúir.

Réttlæti þitt frammi fyrir Guði er réttlæti Jesú Krists, sem þú hlýtur í trúnni á hann, -- trú sem heilagur andi skapar í hjarta þínu, hafir þú í einlægni gefist honum og trúir á hann sem frelsara þinn.

Þetta staðfestir postulinn í næsta versi:

Ef andi hans sem vakti Jesú upp frá dauðum, býr í yður, þá mun hann sem vakti Jesú upp frá dauðum, einnig gjöra dauðlega líkami yðar lifandi með anda sínum, sem býr í yður. (11.v.)

Ég er í skuld bæði við Grikki og útlendinga, (Róm,1:14)

sagði Páll í upphafi þessa bréfs. Á sama hátt erum við í skuld við Jesú Krist. Við skuldum honum allt okkar líf, því að hann gaf líf sitt fyrir okkur og lifir í okkur, sem erum helguð honum, til þess að við verðum Guði til dýrðar í lífi okkar. Það hlýtur að leiða til þess að við hættum að lifa að hætti holdsins, þ. e. í þjónustu Satans og syndarinnar.

Kristinn maður getur komist í sálarneyð, þegar honum verður það ljóst, að hann er með syndaeðli, sem er í andstöðu við líf hans í Kristi og heilgan anda. Það er því nauðsynlegt að hann viti, að þessi neyð stafar af því að Andi Guðs býr í honum, og unir því ekki syndinni. Hann hlýtur hvorki gleði né frið við að láta undan fyrir henni.

Vissulega hendir það hann að syndga, en þá líður honum illa á eftir. Það sýnir að þótt honum takist ekki að sigra allar freistingarnar, þá lifir hann ekki lengur og hrærist fyrir hinn gamla mann, sem í honum býr. Aftur á móti finnur hann unað, eftir að hafa staðist og fylgt anda Guðs. Heilagur andi er lífs-andi hans í Kristi, og það er hann sem knýr hinn trúaða mann áfram. Það sýnir að hann er Guðs barn.

Orðið Abba, er aramaíska og þýðir pabbi, en aramaíska var málið sem Jesús talaði.

Þegar Jesús háði trúarbaráttu sína í Getsemane-garðinum síðasta kvöldið sem hann lifði [hér á jörð], hrópaði hann til föður síns á himnum, Abba faðir.

Hér sjáum við, að sem Guðs börn höfum við í Jesú réttinn til hrópa Abba, faðir í bænum okkar, því barnaréttur okkar er alger í Kristi Jesú frammi fyrir Guði föður okkar. Þetta undirstrikar Páll í næsta versi:

Sjáið hve stórkostlegt það er að gefast Jesú og verða raunverulega Guðs barn! Hefur nokkur efni á því að hafna slíku boði?

Það var ekki vonin sem gaf þeim djörfungina og kjarkinn allt til enda í ofsóknunum og þjáningunum, -- nei, það var Jesús Kristur sjálfur, sem var með þeim í öllum þrenginunum í heilögum anda og gaf þeim þrek í þjáningunni.

Í seinni málsgreininni kemur líka fram atriði sem við þurfum að skoða:

Því sköpunin þráir, að Guðs börn verði opinber.

Í sköpun Guðs hefur átt sér stað einhvers konar uppreisn í hinum andlega heimi gegn Guði, skaparanum. Satan, óvinur Guðs og manna, hlýtur að hafa verið skapaður góður, því öll sköpun Guðs var góð, en Satan, sem virðist hafa verið skapaður fegurstur og fullkomnastur allra engla, virðist hafa ofmetnast af dýrð sinni og viljað vera jafn Guði eða yfir hann settur.

Það sem gefur þessa hugmynd upphaflegar dýrðar þessa óvinar Guðs, er hluti af spádómi Esekíels í 28. kapítula. Það er orð Drottins fyrir munn spámannsins:

Þú varst ímynd innsiglishrings, fullur af speki og fullkominn að fegurð. Þú varst í Eden, aldingarði Guðs, þú varst þakinn alls konar dýrum steinum, karneól, tópas, jaspis, krýsólít, sjóam, ónýx, safír, karbunkul, smaragð og umgjörðir þínar og útflúr var gjört af gulli. Daginn sem þú varst skapaður, var það búið til.
Ég hafði skipað þig verndar kerúb, þú varst á hinu heilaga goðafjalli, þú gekkst innan um glóandi steina. Þú varst óaðfinnanlegur í breytni þinni frá þeim degi er þú varst skapaður, þar til er yfirsjón fannst hjá þér. Fyrir þ+ina miklu verslun fylltir þú þig ofríki og syndgaðir. Þá óhelgaði ég þig og rak þig burt af goðafjallinu og tortímdi þér, þú verndar-kerúb, burt frá hinum glóandi steinum. (Esekíel. 28:12-17.)

Það er Guð sjálfur sem segir þetta, en það er hvergi sagt að þetta sé sagan um Satan, en hún gæti verið það, því margt bendir til þess.

Það er sköpunin, en ekki öll sköpunin, sem þráir að Guðs börn verði opinber. En öll Guðs börn þrá með sköpun hans að verða leyst úr ánauð forgengileikans til dýrðarfrelsis Guðs barna. Það lásum við áðan.

Þetta er nánar boðað í Opinberunarbókinni 21:1-4:

Og ég sá nýjan himin og nýja jörð, því hinn fyrri himminn og hin fyrri jörð voru horfin og hafið ekki framar til. Og ég sá borgina, nýja Jerúsalem, stíga niður af himni frá Guði, búna sem brúði, er skartar fyrir manni sínum. Og hann mun þerra hvert tár af augum þeirra. Og dauðinn er ekki framar til. Hið fyrra er farið.

Síðan kemur fram, að hið sama gildir um mannlífið.

Við erum hólpin orðin í voninni -- meðan við bíðum endurkomu Krists og hinnar nýju sköpunar. Við sem trúum á Krist Jesú erum hólpin nú í dag. Bíðum með þolinmæði þess sem Drottinn ætlar að framkvæma í dýrð og til dýrðar.

Þetta er samkvæmt fyrirheiti Jesú í skilnaðarræðu hans.

Ég mun biðja föðurinn og hann mun gefa yður annan hjálpara, að hann sé hjá yður að eilífu, anda sannleikans, sem heimurinn getur ekki tekið á móti, því að hann sér hann ekki né þekkir. Þér þekkið hann, því að hann er hjá yður og verður í yður. (Jóh. 14:15-17.)

Heilagur andi hefur greinilega minnt lærisveina Jesú og guðspjallamennina á það sem hann sagði þeim, þegar þeir fóru að rifja upp og skrifa guðsplöllin og bréfin til safnaðanna. Þess vegna getum við treyst því að hvert orð það er sannleikur, þótt persónulegur mismunur sé á frásögnum þeirra. En sá mismunur er staðfesting á því að þeir rita allir sjálfstætt, en ekki hver upp eftir öðrum.

Í orðum Rómverjabréfsins sem við erum að lesa, kemur fram ný hlið á starfi heilags anda í hjörtum lærisveinanna, að heilagur andi biður fyrir heilögum. Heilgur andi er sjálfstæð persóna sem er bæði í föðurnum og syninum.

[Þessi orð hafa reynst mörgum mikil huggun. Þeim sem hafa eignast trúna, sem þrá samfélagið við Guð, þeir mega vita að hvað sem mætir þeim mun verða þeim til góðs, hversu erfitt sem það kann að vera. Jafnframt er hér lögð áhersla á að þeir sem trúa, trúa ekki af einhverri tilviljun heldur fyrir köllun og ákvörðun Guðs. -- BBJ.]

Hverjir eru fyrirhugaðir að frelsast? Svarið er: Allir menn, en verkamennirnir eru fáir til að flytja fagnaðarerindið. Glötunin er ekki fyrirhuguð fyrir mennina. Glatist maður, er það ekki af því að Guð hafi fyrirhugað hann til glötunar, heldur af því, að þeir sem áttu að boða hann, brugðust og þess vegna hefur Guð ekki náð til mannanna í flestum tilfellum. [Í þessu skyni má m. a. vísa til líkingarsögunnar um týnda sauðinn (Lk. 15:4-7) -- BBJ.]

Ég held að mörgum, sérstaklega ungum mönnum, jafnvel trúuðum mönnum, finnist stundum allt og allir vera á móti sér. Sá sem er í Kristi, finnur hvað það er stórkostlegt að eiga Guð að og Jesú Krist og finna hvernig hann leysir hvert vandamálið á fætur öðru og gefur styrk til að standast allt mótlæti. Það er dásamlegt að eiga Jesú að, hvað sem á dynur.

Síðar kemur oft í ljós, að mótlætið varð til þroska í trúnni og blessunar í trúarlífinu. Guð var með í erfiðleikunum. Það skipti öllu máli.

Þessar spurningar eru settar fram til þess að sýna hinum trúuðu, að Guð tekur ekki á móti ásökunum gegn hinum útvöldu, þ. e. þeim sem Guð hefur réttlætt fyrir trúna á Jesú Krist. Sá sem hefur gefist Jesú, á allt með honum í himninum, dýrðina þar og samfélagið við hann hér á jörð. Það eru ómetanleg, andleg verðmæti.

Það eru margir sem hneykslast á því, að Guð skyldi framselja einkason sinn á krossinn og finnst það grimmdarlegt af Guði. En þeir gera sér ekki grein fyrir því, að Guð, faðirinn og Jesús, sonurinn, eru eitt, eins og Jesús sagði við lærisveina sína í einkaviðtali við þá:

Ég og faðirinn erum eitt. Jóh. 10:30.

Það var Guð sjálfur í syninum, Jesú Kristi, sem leið, þegar sonurinn leið og píndist á krossinum, sem maðurinn Jesús. Það er því útilokað að hægt sé að ásaka Guð fyrir að þyrma ekki sínum eigin syni, sem hann elskaði, því hann var í honum og með honum.

Það var og er markmiðið með elsku Guðs til syndugra manna að frelsa þá inn í dýrð himinsins að þessu lífi loknu. En til þess þurfti fórn. Ég veit ekki hvers vegna, en ég tek það sem staðreynd, samkvæmt orðum Jesú í Jóh. 3:16, sem við þekkjum öll.

Þessi þáttur endar svo með fullvissu um að sigurinn vinnist með hjálp Jesú, þrátt fyrir erfiðleika:

Með þessum stórkostlega fagnaðaróði lýkur Páll að fjalla um höfuðatriði kristinnar trúar okkur til uppbyggingar og staðfestingar í trúnni.

En hann á eftir að leiða okkur til þekkingar og skilnings á ýmsum vandamálum trúarlífsins. Síðari hluti bréfsins hefst með næsta kapítula.